پس از فوت همسر مستمری‌بگیر، زن می‌تواند 50% از حقوق بازنشستگی بعد از فوت شوهر بگیرد. البته سایر ورثه (والدین شوهر، فرزند پسر و دختر) هم با توجه به نوع شرایط و سنشان می‌توانند از 50% دیگر حقوق بازنشستگی بهره بگیرند.
برای اینکه بتوانید در کمترین زمان سهم خود را بازنشستگی همسرتان دریافت نمایید، بهتر است مسیر را همراه با وکیل انحصاور وراثت حرفه‌ای طی کنید. گروه وکلای HiVakil در ادامه به تمامی سوالات شما در زمینه: مدارک لازم برای انتقال حقوق متوفی به همسر، شرایط دریافت حقوق همسر فوت شده و … پاسخ می‌دهد.
حقوق مرد بعد از فوت به چه کسانی تعلق میگیرد؟
جدول وراث مشمول دریافت حقوق بازنشستگی بعد از فوت شوهر (بر اساس قانون تأمین اجتماعی ایران):
| ردیف | شخص مشمول | شرایط لازم برای دریافت مستمری |
|---|---|---|
| 1 | همسر (زن) | تا زمانی که ازدواج مجدد نکند، مستمری برقرار می‌ماند. |
| 2 | همسر (شوهر) | تنها در صورتی که تحت تکفل زن فوت‌شده بوده و ناتوان (ازکارافتاده یا سالمند بدون درآمد) باشد. |
| 3 | فرزندان دختر | تا زمانی که مجرد باشند و شاغل یا دارای درآمد نباشند. |
| 4 | فرزندان پسر | تا سن ۱۸ سالگی و در صورت ادامه تحصیل تا حداکثر سن ۲۲ سالگی، یا اگر ازکارافتاده باشند. |
| 5 | پدر | اگر تحت تکفل فرزند فوت‌شده بوده و درآمد یا مستمری دیگری نداشته باشد. |
| 6 | مادر | اگر تحت تکفل فرزند فوت‌شده بوده و درآمد یا مستمری دیگری نداشته باشد. |
| 7 | نوادگان (نوه‌ها) | فقط در صورت فوت پدر و مادر، و تحت تکفل بودن نوه نزد فرد فوت‌شده. |
نکات تکمیلی مهم:
- سهم هر فرد از مستمری بستگی به تعداد بازماندگان واجد شرایط دارد.
- در صورتی که هیچ‌یک از وراث واجد شرایط وجود نداشته باشند، مستمری قطع میشود.
- برای دریافت مستمری، وراث باید با ارائه مدارک لازم به شعب تأمین اجتماعی مراجعه کنند.
ایا حقوق مرد بعد از فوت به زن میرسد؟
در قانون تأمین اجتماعی، اگر متوفی حداقل 10سال سابقه بیمه داشته باشد، همسر او مشمول گرفتن حقوق بازنشستگی بعد از فوت شوهر میشود. طبق قانون 50% حقوق مرد به همسر دائمی و از مابقی 25% به هر فرزند (دختر مجرد و بیکار و پسر تا 18 سالگی) و اگر پدر و مادر تحت تکلف متوفی بوده باشند، 20% سهمشان میشود. اگر یکی از ورثه مایل به دریافت این حقوق نباشد، سهم او بین بقیه افراد تقسیم میشود.
شرایط زن برای دریافت حقوق بازنشستگی بعد از فوت شوهر
طبق قوانین تامین اجتماعی و استخدام کشوری، پس از فوت کارگران و کارمندان ، حقوق پرداختی آنها قطع نشده و به وراث پرداخت میشود.
- از همسر فوت‌شده طلاق نگرفته باشد.
- ازدواج دائم با مرد داشته باشد (صیغه موقت مشمول نمی‌شود).
- برای ثبت درخواست، نیاز به ارائه مدارک مثل شناسنامه، عقدنامه، گواهی فوت، و مدارک بیمه‌ای متوفی است.
- سهم زن از حقوق بازنشستگی بعد از فوت شوهر، معادل 50% مستمری وی است.
استثنائات زن برای دریافت حقوق بازنشستگی بعد از فوت شوهر
- اگر متوفی چند همسر دائم داشته باشد، حقوق به تساوی بینشان تقسیم میشود .
- اگر زن شاغل یا بازنشسته باشد، می‌تواند هم حقوق خود و هم حقوق شوهر را دریافت کند.
- ازدواج مجدد زوجه پس از فوت شوهر، مانع دریافت حقوق بازنشستگی بعد از فوت شوهر نیست.
- اگر زن و مرد صیغه باشند، همسر موقت برای دریافت حقوق بازنشستگی بعد از فوت شوهر صلاحیت قانونی ندارد.
شرایط دریافت حقوق همسر فوت شده
- اگر متوفی بیمه شده، بازنشسته باشد.
- در‌صورتی‌که متوفی به علت از کارافتادگی، مستمری بگیر تامین اجتماعی بوده باشد.
- اگر متوفی بیمه شده در ۱۰ سال آخر زندگی، حداقل حق بیمه یک سال کار، مشروط بر اینکه در آخرین سال زندگی حق بیمه ۹۰ روز کار را پرداخت کرده باشد.
- اگر متوفی بیمه شده حداقل ۲۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه را داشته باشد.
- اگر متوفی بیمه شده فاقد شرایط این بند بوده اما دارای سابقه پرداخت حق بیمه بین یک تا ۲۰ سال باشد.
- فرد بیمه‌شده بر اثر بیماری خاص یا حوادث ناشی از کار فوت کند.
مدارک لازم برای انتقال حقوق متوفی به همسر
مدارک لازم برای انتقال حقوق متوفی به همسر عبارت‌اند از:
- اصل و کپی سند ازدواج دائم متوفی.
- فرم درخواست برقراری مستمری بازماندگان
- گواهی فوت بیمه‌شده (توسط داره ثبت احوال صادر میشود)
- اصل و کپی صفحات شناسنامه و کارت ملی افراد خواهان دریافت مستمری
- اصل و کپی تصویر تمام صفحات شناسنامه و کد ملی متوفی (اگر متوفی کد ملی نداشت، باید برای دریافت کد ملی به اداره ثبت احوال یا دفاتر پیشخوان مراجعه کرد)
- مدارک کفالت پدر و مادر (در صورت نیاز)
- تعهدنامه فرزند دختر برای نداشتن شغل و شوهر
- گواهی تحصیلی فرزند پسر (بیشتر از ۱۸ سال سن)
- اصل و کپی انحصار ورثه (حداکثر تا ۹ ماه پس از تاریخ فوت ارائه میشود)
- مدارک صورت‌جلسه کمیسیون پزشکی (در خصوص از کارافتادگی فرزند یا پدر و مادر متوفی در صورت نیاز)
- مدارک فوت بر اثر حادثه (گزارش وقوع حادثه، کروکی حادثه و گزارش پلیس راه درتصادف منجربه فوت، گزارش مقامات انتظامی، گزارش بازرس‌کار، گواهی پزشکی قانونی و …)
حقوق بازنشستگی بعد از فوت به چه کسانی می رسد؟
همسر دائمی متوفی
سهم حقوق بازنشستگی بعد از فوت شوهر ۵۰% مستمری بوده و اگر مرد بیش از یک همسر دائم داشته باشد، مستمری میان آنها تقسیم میشود.
فرزندان دختر
فرزند دختر به شرط نداشتن همسر و کار می‌تواند از حقوق بازنشستگی بهره ببرد. سهم هر فرزند متوفی 25% از مستمری است و اگر هم پدر و هم مادر این فرزندان فوت کرده باشند، سهم این فرزندان دو برابر میشود.
فرزند پسر
فرزند پسر تا پایان سن 20 سالگی و در صورت وجود مدارک اشتغال به تحصیل تا پایان 25 سالگی می‌تواند حقوق بگیرد.
پدر و مادر متوفی
اگر تحت تکفل او باشند و سن پدر بالای 60 و سن مادر بالای 55 سال باشد. یا بر اساس تشخیص کمیسیون پزشکی از کار افتاده باشند، اگر مستمری دیگری دریافت نکنند، مشمول این حقوق می‌شوند.
فرزندخوانده
طبق قانون فرزندخوانده مانند فرزند حقیقی بوده و از تمام حقوق قانونی بهره‌مند خواهد شد. سهم پدر و مادر متوفی ۲۰% مستمری است.
