بسیاری از مالکان در مراحل ساخت‌وساز با شهرداری منطقه دچار اختلاف می‌شوند. رسیدگی به این تخلفات ساختمانی بر اساس قانون، بر عهده‌ی کمیسیون ماده 100 شهرداری است.
این کمیسیون پس از بررسی مدارک، دفاعیات مالک و گزارش شهرداری، رأی خود را صادر می‌کند که معمولاً لازم‌الاجرا است؛ مگر در مواردی که قانون، حق اعتراض را پیش‌بینی کرده باشد.
در چنین شرایطی، ذینفع یا مالک میتواند نسبت به رأی صادرشده در مهلت مقرر اعتراض کند و پرونده در کمیسیون تجدیدنظر ماده ۱۰۰ یا در صورت لزوم، در دیوان عدالت اداری بررسی میشود.
انواع تخلفات ساختمانی مشمول ماده ۱۰۰
پرونده‌های ارجاعی به کمیسیون ماده 100 شهرداری معمولاً مربوط به یکی از موارد زیر هستند:
- تخلفات مهندس ناظر
- نبود استحکام کافی در بنا
- تغییر غیرمجاز کاربری ملک
- تجاوز به معابر و حریم عمومی
- احداث بنا بدون دریافت پروانه ساخت
- حذف یا غیرقابل استفاده بودن پارکینگ
- عدم رعایت اصول فنی، بهداشتی و شهرسازی
- ساخت‌وساز مازاد بر پروانه یا خارج از نقشه مصوب
با توجه به نوع تخلف و موقعیت ملک، کمیسیون ممکن است رأی به پرداخت جریمه، توقف فعالیت، پلمب یا تخریب بنا دهد.
رأی کمیسیون بدوی ظرف ۱۰ روز قابل اعتراض در کمیسیون تجدیدنظر است و در صورت عدم اعتراض، رأی قطعی و لازم‌الاجرا خواهد بود.
مواردی که رأی کمیسیون میتواند منجر به تخریب شود:
در برخی شرایط، کمیسیون الزام به قلع یا تخریب ساختمان را صادر می‌کند. از جمله:
- تغییر غیرمجاز کاربری
- احداث خلاف مفاد پروانه
- ساخت‌وساز بدون پروانه
- تصرف یا ساخت در زمین دیگران
- ساخت مغایر با ضوابط ایمنی یا فنی
- عدم امکان اصلاح تخلف یا رفع ایرادات
- امتناع مالک از پرداخت جریمه تعیین‌شده
شرایط و ضوابط پرداخت جریمه
در صورتی که رأی صادره به پرداخت جریمه منتهی شود، باید نکات زیر رعایت گردد:
- مبلغ جریمه نباید بیش از میزان قانونی باشد.
- ارزش بنا باید بر اساس قیمت روز در زمان ابلاغ رأی محاسبه شود.
- در صورتی که مالک قبل از صدور رأی، تخلف را برطرف کند، کمیسیون مجاز به تعیین جریمه نیست.
مهلت و نحوه اعتراض به رأی کمیسیون ماده 100 شهرداری
مطابق قانون، اشخاصی که رأی کمیسیون به آن‌ها یا وکلایشان ابلاغ شده است، ۲۰ روز برای اعتراض فرصت دارند.
چنانچه رأی در کمیسیون تجدیدنظر نیز قطعی شود، معترض میتواند ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ، شکایت خود را به دیوان عدالت اداری تسلیم کند.
اعتراض باید به‌صورت کتبی و با پیوست مدارک لازم به دبیرخانه کمیسیون ماده 100 شهرداری یا از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ارائه شود.
نحوه ابلاغ رأی کمیسیون
بر اساس مقررات، رأی کمیسیون باید به‌صورت واقعی یا قانونی به مالک ابلاغ شود.
در حال حاضر، در برخی شهرداری‌ها امکان ابلاغ الکترونیکی از طریق سامانه ثنا نیز فراهم شده است که تاریخ مشاهده الکترونیکی به‌عنوان تاریخ ابلاغ محسوب میشود.
مراحل اعتراض به رأی بدوی کمیسیون ماده 100 شهرداری
اگر مالک یا ذینفع نسبت به رأی کمیسیون بدوی (اعم از جریمه یا تخریب) اعتراض داشته باشد، باید مراحل زیر را طی کند:
- ثبت اعتراض در کمیسیون تجدیدنظر ماده ۱۰۰ همان شهرداری.
- تنظیم لایحه اعتراضی شامل مشخصات کامل معترض، شماره و تاریخ رأی، دلایل اعتراض و مستندات قانونی.
- ضمیمه کردن مدارک مرتبط مانند پروانه ساخت، سند مالکیت، نقشه‌ها و نظریه کارشناسی.
- دریافت رسید ثبت اعتراض از دبیرخانه شهرداری.
- شرکت در جلسه رسیدگی در صورت دعوت کمیسیون تجدیدنظر.
رأی صادره از کمیسیون تجدیدنظر قطعی است و تنها از طریق دیوان عدالت اداری قابل شکایت خواهد بود.
نمونه دادخواست اعتراض به رای کمیسیون ماده 100 شهرداری به دیوان عدالت اداری
| خواهان | |
| خوانده | |
| وکیل | |
| شرح موضوع و دلایل اعتراض |
|
| مدارک و مستندات |
|
| ریاست محترم کمیسیون تجدیدنظر ماده ۱۰۰ قانون شهرداری ها
موضوع: اعتراض به رأی شماره …… مورخ …… صادره از کمیسیون بدوی ماده ۱۰۰ شهرداری منطقه …… با سلام و احترام اینجانب …… فرزند ……، دارای شماره ملی …… و نشانی ……، به‌عنوان مالک/ذینفع پلاک ثبتی شماره …… فرعی از …… اصلی، بخش …… واقع در ……، بدین‌وسیله نسبت به رأی شماره …… مورخ …… صادره از کمیسیون بدوی ماده ۱۰۰ شهرداری منطقه یادشده که در تاریخ …… به اینجانب ابلاغ گردیده و متضمن حکم پرداخت جریمه به مبلغ …… ریال / قلع بنای …… (ذکر دقیق موضوع رأی) میباشد، در مهلت مقرر قانونی اعتراض خود را اعلام می‌نمایم. شرح ماوقع و دلایل اعتراض احتراماً، دلایل و مستندات اعتراض به شرح زیر تقدیم می‌گردد: میزان جریمه تعیین‌شده متناسب با نوع و وسعت تخلف نبوده و بیش از حد متعارف محاسبه گردیده است. در فرآیند رسیدگی، به برخی از مدارک و مستندات ارائه‌شده از سوی اینجانب از جمله پروانه ساخت، نقشه مصوب، نظریه کارشناسی و اسناد مالکیت توجه کافی مبذول نشده است. بخشی از بنای مورد اعتراض با مجوز قانونی احداث گردیده و یا پس از صدور رأی، اصلاحات لازم جهت رفع تخلف انجام گرفته است. کمیسیون محترم در تعیین جریمه یا صدور حکم قلع، اصول دادرسی منصفانه و تناسب مجازات با تخلف را رعایت نکرده است. 🔹 نمونه توضیح برای جریمه: 🔹 نمونه توضیح برای حکم قلع: نتیجه و درخواست با توجه به مراتب فوق و مستندات ارائه‌شده، از آن مقام محترم تقاضا دارم ضمن بررسی مجدد پرونده، رأی معترض‌عنه را نقض و نسبت به تعدیل جریمه، لغو حکم قلع یا صدور رأی عادلانه بر اساس موازین قانونی اقدام فرمایید. با تجدید احترام |
|
نمونه لایحه اعتراض به حکم تخریب ویژه کمیسیون تجدیدنظر ماده ۱۰۰ شهرداری
| خواهان | |
| خوانده | |
| وکیل | |
| شرح موضوع و دلایل اعتراض |
|
| مدارک و مستندات |
|
| بسمه‌تعالی
ریاست محترم کمیسیون تجدیدنظر ماده ۱۰۰ قانون شهرداری‌های منطقه/شهر ………. با سلام و احترام اینجانب/اینجانبان ……………… فرزند ……………… به شماره ملی ……………… و به نشانی ……………… تلفن تماس ………………، به استناد رأی شماره ……………… مورخ …… / …… / …… صادره از شعبه ……………… کمیسیون ماده 100 شهرداری که در تاریخ …… / …… / …… به اینجانب ابلاغ گردیده و متضمن حکم تخریب بخش/طبقه/کل بنای احداثی واقع در پلاک ثبتی شماره ……………… واقع در ……………… میباشد، در مهلت مقرر قانونی، مراتب اعتراض خود را به شرح زیر تقدیم می‌نمایم: شرح موضوع و دلایل اعتراض: ۱. بی‌توجهی به مستندات و مجوزهای قانونی ۲. عدم توجه به لایحه دفاعیه و مستندات ارائه‌شده ۳. عدم تناسب رأی تخریب با نوع تخلف ۴. استحکام فنی و امکان رفع تخلف با جریمه ۵. ایرادات شکلی و نقض در فرآیند رسیدگی خواسته و تقاضا با عنایت به دلایل فوق و مستندات پیوست، از آن مقام محترم تقاضا دارم ضمن بررسی مجدد پرونده و توجه به دفاعیات و مدارک تقدیمی، رأی شماره ……………… مورخ …… / …… / …… کمیسیون بدوی را نقض نموده و با لحاظ موازین قانونی، در صورت احراز تخلف، به‌جای حکم تخریب، رأی مقتضی مبنی بر تعیین جریمه متناسب صادر فرمایید. با تقدیم احترام |
|
اعضای کمیسیون ماده 100 شهرداری
کمیسیون ماده 100 شهرداری از سه عضو اصلی تشکیل میشود:
- نماینده وزارت کشور (منتخب وزیر کشور)
- نماینده قوه قضائیه
- نماینده شورای اسلامی شهر
نماینده شهرداری نیز در جلسات حضور دارد اما حق رأی ندارد و تنها برای ارائه توضیحات شرکت می‌کند.
جلسات کمیسیون تنها زمانی معتبر است که هر سه عضو اصلی حاضر باشند و امضای آنان در رأی نهایی درج شود.
مشاوره و پیگیری اعتراض با وکیل دیوان عدالت اداری
در صورتی که رأی کمیسیون تجدیدنظر ماده ۱۰۰ به ضرر شما صادر شده و منجر به تخریب بنا یا جریمه سنگین گردیده است، می‌توانید موضوع را از طریق دیوان عدالت اداری پیگیری کنید.
طرح شکایت در دیوان عدالت نیازمند دانش حقوقی و آشنایی دقیق با رویه‌های اداری است. در این مرحله حضور وکیل دیوان عدالت اداری میتواند نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت پرونده داشته باشد.
وکیل متخصص در دیوان عدالت با بررسی دقیق مستندات، رأی کمیسیون و دلایل تخلف، میتواند لایحه‌ای قوی برای ابطال یا تعدیل رأی شهرداری تنظیم نماید.
اگر قصد دارید رأی صادره از کمیسیون ماده 100 شهرداری را در دیوان عدالت اداری به چالش بکشید، پیشنهاد میشود حتماً پیش از هر اقدامی با یک وکیل پایه یک دادگستری آشنا با پرونده‌های شهرداری و دیوان عدالت اداری مشورت کنید تا از اتلاف زمان و هزینه جلوگیری شود.
جمع‌بندی
کمیسیون ماده 100 شهرداری، مرجع مهمی در برخورد با تخلفات ساختمانی است، اما آرای آن در برخی موارد قابل اعتراض میباشد.
مالک یا سازنده میتواند در مهلت مقرر، ابتدا به کمیسیون تجدیدنظر و در صورت لزوم به دیوان عدالت اداری مراجعه کند.
توجه به مهلت‌ها، تنظیم لایحه دقیق، ضمیمه کردن مدارک و استفاده از مشاوره حقوقی متخصص، میتواند نقش مهمی در تغییر نتیجه رأی به نفع مالک داشته باشد.
